Sprzedaż samochodu firmowego bez VAT - kiedy jest możliwa?

Sprzedaż samochodu firmowego wiąże się z koniecznością odprowadzenia podatków. Nieodliczenie VAT przy zakupie pojazdu lub w razie, gdy samochód został przeniesiony z majątku prywatnego do majątku firmowego, nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku naliczenia i odprowadzenia tego podatku z tytułu sprzedaży samochodu. Istnieje sposób na sprzedaż samochodu firmowego bez VAT, ale tylko wówczas, gdy przy zakupie lub przekazaniu do działalności auta podatnik nie odliczył podatku od towarów i usług.

Sprzedaż samochodu firmowego a VAT

Co do zasady czynny podatnik VAT sprzedający samochód firmowy powinien wystawić fakturę zawierającą 23% VAT. Taki obowiązek dotyczy również przedsiębiorcy, który nie skorzystał z prawa do odliczenia VAT, a nawet wtedy gdy nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu pojazdu lub wprowadzeniu go do majątku firmowego.

Przypomnijmy, że przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia podatku od towarów i usług w odniesieniu do samochodu nabytego:

• na podstawie faktury VAT-marża,
• od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (umowa kupna-sprzedaży),
• od przedsiębiorcy korzystającego ze zwolnienia z VAT.

Dodatkowo podatnik może otrzymać pojazd w ramach darowizny czy przenieść go z majątku prywatnego do działalności, wtedy również nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT.

Wcześniejsze wycofanie pojazdu z działalności – czy trzeba zapłacić podatek VAT?

Przepisy dopuszczają jednak możliwość wcześniejszego wycofania samochodu z działalności gospodarczej i przekazania go do majątku prywatnego. W takim wypadku, przedsiębiorca, któremu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT od samochodu, nie ma obowiązku odprowadzania tego podatku ani w momencie wycofania samochodu z działalności, ani po jego sprzedaży dokonanej z majątku prywatnego.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że w razie, gdy do samochodu, od którego nie przysługiwało odliczenie VAT, zostały zakupione części składowe, od których odliczono podatek od towarów i usług, a ich zakup spowodował trwały wzrost wartości samochodu, to przy przeniesieniu samochodu do majątku prywatnego wystąpi obowiązek opodatkowania podatkiem VAT. Taka potrzeba wystąpi tylko wówczas, gdy dane ulepszenia w momencie wycofania pojazdu z działalności w dalszym ciągu wpływają na podwyższenie jego wartości. Podstawę opodatkowania stanowi wówczas cena nabycia części składowych samochodu ustalona w chwili przeniesienia pojazdu do majątku prywatnego. Częścią składową rzeczy jest wszystko to, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Przykład 1.

Pan Wojciech jest czynnym podatnikiem VAT, w styczniu 2020 roku przekazał samochód z majątku prywatnego do działalności gospodarczej na podstawie odpowiedniego oświadczenia. Przy wprowadzeniu pojazdu do majątku firmowego nie przysługiwało mu zatem prawo do odliczenia podatku VAT. Pan Wojciech w listopadzie 2023 rok chce sprzedać samochód. Czy z uwagi na to, że od pojazdu nie został odliczony podatek od towarów i usług, możliwa będzie sprzedaż samochodu firmowego bez VAT? Do pojazdu nie były kupowane części składowe, które spowodowałyby trwały wzrost wartości auta.

Mimo że panu Wojciechowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy wprowadzeniu samochodu do działalności, sprzedając auto, ma on obowiązek wystawić fakturę i odprowadzić VAT. Jeżeli jednak przed dokonaniem sprzedaży wyprowadziłby on pojazd z działalności i przekazał go do majątku prywatnego, z którego następnie samochód zostałby sprzedany, nie byłoby wówczas konieczności odprowadzania podatku VAT.

Sprzedaż samochodu firmowego bez VAT bezpośrednio z działalności - warunki

Przepisy przewidują możliwość zastosowania zwolnienia z VAT przy sprzedaży samochodu firmowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, ale tylko wówczas, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

1. Samochód wykorzystywany był wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.
2. Przedsiębiorcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Sprzedaż samochodu kupionego na podstawie faktury VAT-marża

Przedsiębiorca kupujący pojazd na podstawie faktury VAT-marża nie ma możliwości odliczenia VAT, ponieważ podatek ten nie jest wyszczególniony na dokumencie. W takiej sytuacji podatnik ma prawo do sprzedaży pojazdu na takich samych zasadach, czyli dokumentując sprzedaż fakturą VAT-marża, o ile zostaną spełnione odpowiednie warunki.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT w przypadku podatnika dokonującego dostawy m.in. towarów używanych nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Organy podatkowe przychylają się do stanowiska, że samochód stanowiący środek trwały w działalności również może zostać sprzedany na podstawie faktury VAT-marża, jeżeli przedsiębiorca nabył go i wprowadził do ewidencji środków trwałych z zamiarem dalszej odsprzedaży, gdy pojazd nie będzie już użytkowany w firmie.

Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że na podstawie art. 120 ust. 10 ustawy podatnik może ustalić podstawę opodatkowania podatkiem VAT jako marżę, o ile wspomniane wcześniej towary używane zostały nabyte od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Zastosowanie procedury VAT-marża na przykładzie indywidualnej interpretacji

Możliwość opodatkowania podatkiem VAT dostawy używanej koparko-ładowarki w systemie VAT-marża potwierdzona została w interpretacji indywidualnej sygn. ILPP2/4512-1-57/16-2/AK z 4 kwietnia 2016 roku, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu. Wnioskodawca miał wątpliwości, czy ma prawo zastosować procedurę VAT-marża w odniesieniu do sprzedaży koparko-ładowarki wprowadzonej uprzednio do ewidencji środków trwałych, przy nabyciu której nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT w związku z zakupem na podstawie faktury VAT-marża. Przedsiębiorca zamierzał po pewnym czasie użytkowania sprzętu w działalności odsprzedać koparko-ładowarkę.

Dyrektor Izby Skarbowej wydał następującą opinię w tej sprawie:

„Analiza okoliczności faktycznych sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów pozwala stwierdzić, że skoro Wnioskodawca nabył przedmiotową koparko-ładowarkę na podstawie faktury VAT-marża w celu wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej, a następnie docelowo do dalszej odsprzedaży, tym samym wypełnił dyspozycje wynikające z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, pozwalające na opodatkowanie sprzedaży tej koparko-ładowarki w systemie VAT marża zgodnie z przepisem art. 120 ust. 4 w związku z art. 120 ust. 10 ustawy.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że sprzedaż używanej koparko-ładowarki, podlega opodatkowaniu przy zastosowaniu szczególnej procedury VAT-marża”.

W jaki sposób wystawić w systemie wFirma.pl fakturę sprzedaży samochodu?

Użytkownik, który w systemie wFirma.pl dodał pojazd jako środek trwały może dokonać łatwo jego sprzedaży. Wystarczy, że przejdzie do zakładki EWIDENCJE » ŚRODKI TRWAŁE, gdzie należy zaznaczyć samochód i z górnego menu wybrać opcję SPRZEDAŻ a następnie uzupełnić wymagane pola.

Wystawiona faktura zostanie zaksięgowana w rejestrze VAT sprzedaży oraz w kolumnie 8 KPiR - Pozostałe przychody. Dodatkowo niezamortyzowana wartość pojazdu zostanie automatycznie ujęta w kolumnie 13 KPiR - Pozostałe wydatki.